Co to jest i kiedy przysługuje?
Gdy na skutek wypadku (komunikacyjnego, przy pracy) bądź błędu medycznego uczestnik tego zdarzenia ponosi śmierć, jego najbliżsi mają prawo do uzyskania zadośćuczynienia za powstałą krzywdę. Co oznacza, że sprawca zdarzenia (osoba odpowiedzialna za powstanie tego zdarzenia) lub jego ubezpieczyciel mają obowiązek wypłaty takiego świadczenia osobom najbliższym zmarłego.
Zadośćuczynienie w przedstawionych okolicznościach to po prostu kwota pieniężna, która ma na celu zrekompensować krzywdę, ból, cierpienie po stracie bliskiej osoby. W uproszczeniu zadośćuczynienie to rodzaj takiego odszkodowania, które ma zniwelować krzywdę po stracie bliskiej osoby.
Poszkodowani często mają przeświadczenie, że „nie wypada” dochodzić zadośćuczynienie po śmierci bliskiej osoby. Jednak warto spojrzeć na to z innej strony. Wypłata zadośćuczynienia to przede wszystkim obowiązek ubezpieczyciela, który najczęściej próbuje uchylić się od wypłaty zadośćuczynienia lub go zaniżyć.
Komu ubezpieczyciel powinien wypłacić zadośćuczynienie?
Do zadośćuczynienia mają prawo osoby najbliższe. W prawie nie zostało ściśle określone, co oznacza osoba najbliższa, ale w praktyce będą to osoby najbliższe w potocznym rozumieniu. Oznacza to, że przede wszystkim będą to np. żona, mąż, partnerka, partner, córka, syn, brat, rodzic, wnuczka, wnuczek. Nie ma znaczeniu na prawo i wysokość zadośćuczynienia czy śmierć poniósł mąż czy tylko partner. Najważniejsze jest jaka była relacja między zmarłym, a osobą bliską, a nie formalny jej status. W związku z tym żona i kobieta będąca w nieformalnym związku z inną osobą mają takie same prawo do zadośćuczynienia przy podobnych relacjach.
Jaka jest wysokość zadośćuczynienia?
Wysokość zadośćuczynienia uzależniona jest od stopnia relacji i powstałej krzywdy. Na wysokość zadośćuczynienia mają wpływ między innymi takie okoliczności jak: wspólne zamieszkiwanie, wiek osoby zmarłej i bliskiej, częstotliwość kontaktów, bliskość relacji, stopień pokrewieństwa (np. wyższe zadośćuczynienie wypłacane jest po śmierci syna niż po śmierci brata), leczenie psychologiczne po śmierci bliskiej osoby (co nie jest warunkiem koniecznym), wymiar krzywdy, długość trwania intensywnej żałoby, wpływ śmierci osoby bliskiej na życie codzienne.
Przykładowo po śmierci brata należne zadośćuczynienie wynosi około 20.000-30.000 zł, po śmierci babci około 10.000-15.000 zł, po śmierci męża oscyluje pomiędzy 80.00-130.000 zł. Podane kwoty są tylko orientacyjne, a każdy przypadek zadośćuczynienia należy oceniać indywidualnie. W związku z tym niekiedy mogą być to kwoty niższe lub wyższe.
Do czego potrzeby jest profesjonalny pełnomocnik przy zadośćuczynieniu?
Ubezpieczyciele najczęściej wypłacają zadośćuczynienie w zaniżonej wysokości (lub w ogóle go nie wypłacają), z kolei sprawcy zdarzenia uchylają się od jakichkolwiek wypłat roszczenia. W związku z tym w celu uzyskania zadośćuczynienia w odpowiedniej wysokości pomocne jest skorzystanie z Kancelarii prawnej (radcowskiej lub adwokackiej) specjalizującej się w dochodzeniu tego typu roszczeń, która wie co zrobić, żeby uzyskać jak najwyższe zadośćuczynienie.
Zdarza się także często, że np. po śmierci babci czy dziadka niektórzy ubezpieczyciele nie wypłacają żadnych pieniędzy z tytułu zadośćuczynienia dla wnuków dopóki nie otrzymają pozwu z sądu. Następnie po otrzymaniu pozwu ubezpieczyciele proponują zawrzeć ugodę, w ramach której chcą wypłacić konkretne i odpowiednie kwoty.
W związku z tym czasami konieczne jest złożenie pozwu do sądu, ale co ważne najczęściej dochodzi do zawarcia ugody jest przed wyznaczeniem rozprawy sądowej czyli bez jakiejkolwiek wizyty w sądzie.
Jaka jest podstawa prawna zadośćuczynienia?
Przepis ogólny określający rodzaje roszczeń po śmierci bliskiej osoby reguluje art. 446 Kodeksu cywilnego, a zadośćuczynienie wskazane jest w art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego.